in ,

Audi’den iki dünya lansmanı: e-tron GT quattro ve RS e-tron GT

AUTOSPEEDMAGAZINE.COM – Alman otomobil üreticisi Audi, markanın elektrik vizyonunun geldiği noktayı gözler önüne seren elektrikli yüksek performansa sahip iki yeni modelini eş zamanlı tanıttı.

Düzenenen dijital lansmanla örtüsü kaldırılan Audi e-tron GT quattro ve RS e-tron GT bahar aylarında Avrupa’dan başlayarak satışa sunulacak.

Elektrikli otomobil devriminde önemli adımlardan biri olarak öne çıkan bu lansmanla Audi, yüksek performanslı iki yeni elektrikli modeliyle e-tron ailesini genişletirken, Tesla’nın hakimiyetindeki pazarda güçlü bir oyuncu olacağını gösterdi.

Aerodinamik tasarım

Uzun dingil mesafesi, geniş tekerlek izi, geniş tekerlekler ve alçak siluet, aerodinamik yapının temelini oluşturuyor. Sportif tasarımın sonucunda araç 0.24’lük düşük bir sürtünme katsayısı elde ediyor ve bu da menzile olumlu katkı sağlıyor.

Sadece 1,41 metre yüksekliğinde, 1,96 metre genişliğinde ve 2,90 metrelik bir dingil mesafesi üzerinde uzanan 4,99 metre uzunluğundaki Audi e-tron GT, klasik bir grand tourer boyutlarına sahip. Önünde, Audi halkalarını taşıyan Singleframe’in ters çevrilmiş renk şeması, kalbindeki alışılmışın dışında güç aktarım mekanizmasına dair bir ipucu sağlıyor. Klasik bal peteği desenini yeniden yorumlayan radyatör ızgarası, bir Audi modelinde ilk kez opsiyonel olarak gövde renginde sunuluyor. RS versiyonlarında ızgara ve yan hava girişleri siyah bir maske ile çerçeveleniyor.

Singleframe

İçten yanmalı motora sahip modellerde Singleframe’in ana amacı motoru soğutmak iken, e-tron GT’de sensörlerin çoğunu gizliyor, sadece altı köşenin altındaki kısımlar hava girişi için açık kalıyor. Bu bölmelerin ve farların altındaki bölümlerin arkasında, soğutma için kontrol edilebilir hava girişleri bulunuyor. Optimum hava akışı sağlamak amacıyla, bu girişler mümkün olduğunca sık kapalı kalıyor ve yalnızca daha sportif sürüş sırasında, Y şeklindeki kanallar frenleri soğutmak için soğutuculara ve ön tekerlek yuvalarına havayı yönlendirdiğinde açılıyor. Ön alt bölümdeki hava girişleri de önemli bir rol oynuyor. Dış kenarlarında bulunan dik hava perdeleri, soğutma havasını tekerleklerin yakınına ve sonra yanlara doğru akacak şekilde alıyor.

e-tron GT’de standart olarak 3D görünümlü gündüz farları ve dinamik ön ve arka göstergeler içeren LED farlar yer alıyor. Opsiyon olarak ise tüm versiyonlarda, ışığın menzilini ikiye katlamak için 70 km/s ve üzeri hızlarda aktif olan ek bir lazer spotu içeren Audi lazer ışıklı Matrix LED üniteleri tercih edilebilecek.

Araca yandan bakıldığında uzatılmış kaput ve kısa arka bölüm ile eğimli tavan modelin sportif kimliğini vurguluyor. Tekerlek üzerindeki bombeler ise yeni nesil elektrikli quattro dört tekerlekten çekişe gönderme yaparken, tüm Audi modellerinden daha fazla vurgulanıyorlar.

Arkada, görsel olarak dengelenmiş bir difüzör dikkat çekerken, dereceli ışık bölümlerine sahip ışık şeridi, e-tron GT’nin daha da güçlü görünmesini sağlıyor. 

E-tron GT quattro’da, düşük yuvarlanma dirençli lastiklere sahip 20 inçlik jantlar dört kapılı coupé’nin güçlü duruşunu vurgularken, RS e-tron GT’de platin gri veya parlak siyah 21 inç jantlar kullanılıyor. Bu jantların yapıldığı alüminyum için kullanılan yeni bir üretim süreci, emisyonları önemli ölçüde azaltıyor.

Sürücü odaklı iç mekan

Sürücü odaklı sportif çizgilere sahip iç mekan tasarımında ön panel dikkat çekiyor. Üç boyutlu görünümüyle hafif, ince gösterge panelinin üst bölümü zarif bir kavis oluşturuyor. MMI dokunmatik ekranı siyah piyano kaplama ile çevrelenmiş. E-tron GT Vorsprung versiyonlarında ve üzerinde, sağ taraftaki bölümde lazerle işlenmiş ve arkadan aydınlatmalı “e-tron” arması, ortam aydınlatma paketinin bir parçası olarak yüksek teknoloji atmosferini güçlendiriyor.

Güçlü bir kontur, gösterge panelinin üst ve alt bölümlerini ikiye bölüyor.
Sürücü ve ön yolcu, vites seçme anahtarını barındıran geniş bir orta konsolla ayrılmış kokpitte alçak konumlanmış. E-tron GT quattro’da, entegre koltuk başlıklarına sahip deri ve sentetik deri kombinasyonu döşemeli spor koltuklar, elektrikli sekiz yönlü ayara sahip. E-tron GT Vorsprung ve RS e-tron GT modellerindeki yolcular, 18 yönlü ayarlama, havalandırma ve masaj özelliği ve tam delikli ince Nappa deri döşemeye sahip ön spor koltuklarla sürüşün keyfini çıkarabilirler.

Arkada oturan yolcular da, akıllı batarya tasarımı sayesinde alçak konumlanan arka koltuklarda yeterli kullanım alanına sahip. Aracın bagaj kapasitesi ise versiyona bağlı olarak 405 litreye kadar yükleme alanı sunabiliyor. Kaputun altındaki ikinci bir bagaj bölmesi ise 81 litre ile daha fazla alan sunuyor.

Sürdürülebilir bir gelecek için

Audi’nin yeni nesil elektrikli modellerinde isteğe bağlı derisiz tasarım paketi gibi özelliklerle daha çevreci seçeneklere sahip olabiliyorsunuz. Suni deri ile eski plastik şişelerden yapılan polyester elyaflar ve tekstillerdan kalan artık elyaflar gibi geri dönüştürülmüş malzemelerin bir kısmı kullanılarak üretilen yeni malzeme Cascade kombinasyonu döşeme olarak kullanılıyor. Alcantara’ya benzer özelliklere sahip olan ve geri dönüştürülmüş lifler içeren mikrofiber malzeme Dinamica, orta konsol, kapı eklerinin üst kısımları ve gösterge panelinin üst kısmı gibi elemanlarda da yer alıyor.

Alternatif olarak çeşitli renklerde deri paket de mevcut. İnce Napa deri veya Dinamica mikrofiberde üst ve alt unsurlara benzer geliştirmeleri birleştiriyor. Seçilen modelden bağımsız olarak, zemin halısı ve paspaslar, üretim atıkları, kumaş ve halı kalıntılarından veya eski balık ağlarından yüzde 100 geri dönüştürülmüş naylon elyaftan oluşan bir malzeme olan Econyl’den yapılmış.

Kontroller ve ekranlar

e-tron GT quattro ve RS e-tron GT, kontroller ve ekranlar açısından mevcut Audi konseptini takip ediyor. Tüm bilgiler iki büyük ekranda görüntüleniyor. Sürücü, çok işlevli direksiyon simidi aracılığıyla Audi sanal kokpit plus’ı (12,3 inç) çalıştırıyor ve dokunmatik olarak merkezi MMI dokunmatik ekranı (10,1 inç) kontrol ediyor. E-tron GT quattro ve RS e-tron GT’deki kontrol ve ekran işlevlerinin arkasında, son teknoloji ürünü üçüncü nesil modüler bilgi-eğlence platformu (MIB 3) bulunuyor.

Bağımsız yüksek çözünürlüklü Audi sanal kokpit plus, düz tabanlı direksiyon simidinin arkasındaki sürücünün llasik, spor ve e-tron olmak üzere üç ekran arasında geçiş yapmasını sağlıyor. E-tron görünümünde odak, aktarma organının durumunu ve elektrikli sürüşle ilgili tüm önemli bilgileri gösteren büyük güç ölçer üzerinde. Sürücü, akustik geri bildirim sağlayan MMI dokunmatik ekran aracılığıyla bilgi-eğlence, navigasyon ve konfor işlevlerine ve giriş metnine erişebiliyor. Günlük dilden birçok ifadeyi anlayan ve hem yerleşik bilgilerden hem de buluttan gelen bilgilerden yararlanabilen doğal bir sesle kontrol işlevi de kullanılabiliyor.  

Bilgi-eğlence ve Audi connect

Antenlerin tümü görünmez bir şekilde araca entegre edilmiş. MMI navigasyon plus, hızlı LTE Advanced aktarım standardını destekliyor ve sürücüye rehberlik etmek için önceden gidilen rotalara dayalı hedef önerilerinin yanı sıra hakim trafik durumundan gerçek zamanlı verileri kullanıyor. 

E-tron GT Vorsprung ve RS e-tron GT modellerinde Bang & Olufsen Premium Ses Sistemi 16 hoparlörden 710 watt çıkış sağlıyor.

Sürüş ve performans

Audi e-tron GT 0-100 km/s hızlanmasını 4,1 saniyede gerçekleştirirken, RS versiyonda bu süre 3,3 saniyeye düşüyor. e-tron GT 244 km/s, RS ise 250 km/s hıza çıkabiliyor.

E-tron GT’deki ön elektrik motoru 175 kW (238 PS), arka motorun 320 kW (435 PS) katkısıyla yüksek bir güce sahip. Toplam güç 350 kW (476 PS) ve toplam tork ise 630 Nm. Araç güçlendirme (boost) modunda 2.5 saniye için güç çıkışı 390 kW’a (530 PS) yükseliyor.

RS e-tron GT’de, ön akstaki elektrik motoru e-tron GT’nin 175 kW (238 PS) çıkışını paylaşırken, arkadaki motor 335 kW (456 PS) sağlıyor. Toplam çıkış 440 kW (598 PS) ve toplam tork 830 Nm. Güçlendirme (boost) modunda, çıkış kısa bir süre 475 kW’a (646 PS) yükseliyor.

E-tron GT’deki PSM motorları (sürekli uyarımlı senkron motorlar) büyük bir verimlilikle çalışıyor. Elektrik motoru, güç elektroniği ve şanzıman, her iki aksta da kompakt bir blok oluşturuyor. Arka elektrik motoru torkunu iki vitesli şanzımana aktarıyor. Kısa oranlı birinci vites, etkileyici bir hızlanma sağlıyor. Standart kullanımda ise e-tron GT ikinci viteste başlıyor. Bu sayede uzun oranlı ikinci vites verimliliği artırıyor ve ayrıca büyük miktarda yedek güç sağlıyor. 

e-tron spor sesi

Sürüş deneyimini daha da zenginleştirmek için, tüm e-tron GT modelleri için özel bir ses düzeni de mevcut. RS e-tron modelleri için standart donanım olan ve e-tron GT quattro versiyonları için isteğe bağlı olarak temin edilebilen e-tron spor sesi, bagaj bölmesinde iki kontrol ünitesi ve amplifikatör içeriyor. Bunlar, ayrı dış ve iç sesler üretiyor ve bu sesleri her biri aracın dışında ve içinde iki hoparlör aracılığıyla iletiyor. Elektrik motorlarının dönüş hızı, yük, araç hızı ve diğer parametrelerle ilgili veriler, dijital sesi sürüşe göre değiştiriyor. Sürücüler ayrıca sesi Audi drive select aracılığıyla da değiştirebiliyor. 

elektrikli dört tekerlekten çekiş

e-tron GT ve RS e-tron GT, Audi drive select dinamik kullanım sistemi aracılığıyla verimlilik (efficiency) modunun etkinleştirildiği durumlar dışında, genellikle elektrikli dört tekerlekten çekiş devredeyken hareket ediyor ve bu durumda ön tekerlek tahrikine öncelik veriliyor. Kaygan yol yüzeylerinde veya yüksek güç gereksinimleri veya hızlı viraj dönüşleri gerektirdiğinde, arkadan çekişli elektrik motoru da bu modda mekanik bir quattro aktarma organına göre yaklaşık beş kat daha hızlı devreye giriyor. Elektrikli dört tekerlekten çekiş, akslar arasındaki tahrik torku dağılımını sürekli, tamamen değişken ve saniyenin birkaç binde biri içinde düzenliyor. Audi’nin 40 yıldan daha uzun bir süre önce yol otomobili dinamiklerinde devrim yarattığı quattro prensibi, yeni elektrifikasyon çağına sıçrama yapmak için tamamen gelişti.

Sürücü gaz pedalını bıraktığında, sürüş sistemi genellikle yelken moduna geçerek grand tourer’ın rahat ve kusursuz bir incelikle süzülmesini sağlıyor. Tek istisna ise dinamik sürüş modu seçildiğinde ortaya çıkıyor. Her iki durumda da sürücü, iki manuel geri kazanım seviyesini ayarlamak veya MMI sisteminde otomatik bir seviye seçmek için direksiyon simidindeki kanatları kullanabiliyor. Bu durumda, verimlil sürüş konusunda öngörülerde bulunan yardım, navigasyon rotasından ve araç üstü sensörlerden gelen verilere dayalı olarak sürüş tepkisi ve menzil arasındakid engeyi düzenliyor.

Frenleme sırasında, elektrik motorları tek başına yaklaşık 0,3 g’a kadar yavaşlama yapıyor ve bu sayede 265 kW’a kadar geri kazanım sağlanıyor. Hidrolik tekerlek frenleri, yalnızca sürücü çok sert fren yaptığında devreye giriyor ve geri kazanım neredeyse araç durana kadar aktif kalıyor.

Pil ve termal yönetim

Audi e-tron GT ve RS e-tron GT’nin kalbindeki lityum iyon pil sistemi, aracın en alçak noktasında aksların arasında yer alıyor. Bu konum, bir spor otomobile uygun düşük bir ağırlık merkezi ve 50:50 ideal değerine çok yakın olan ön ve arka akslar arasında bir ağırlık dağılımı sağlıyor.

Yüksek voltajlı pil, her iki modelde de 86 kWh net enerji (93 kWh brüt) depolayabiliyor. Her biri esnek dış kaplamaya sahip on iki torba hücresinden oluşan 33 hücre modülünü entegre ediyor. 30 modül, arka bölümde geniş bir girintiye sahip olan ve arka yolcuların ayakları için alan yaratan alt seviyeyi oluşturuyor. Pilin üst tabanı, arka koltukların altında yer alan üç ek modül içeriyor. Bağlantılar, sigortalar ve ana kontrol ünitesi orta konsolun altında bulunuyor. 800 voltluk sistem voltajı, sürekli yüksek güç sağlıyor ve şarj süresini kısaltıyor.

Modülleri içeren bataryanın iç yapısı, onu çevreleyen çerçeve ve kapak plakaları hafif alüminyumdan yapılmış. Batarya sistemi, 28 vida ile bağlandığı gövdenin sertliğine ve çarpışma güvenliğine önemli ölçüde katkıda bulunuyor. Hücre boşluğunun altında, içinden soğutucunun kendi düşük sıcaklık devresinde dolaştığı düz bölümlerden oluşan bir bileşik yapı bulunuyor.

Dört ayrı soğutma suyu devresi, her biri kendi sıcaklık seviyesinde olmak üzere yüksek voltajlı bileşenlerdeki ve iç kısımdaki sıcaklığı düzenliyor ve gerektiğinde esnek bir şekilde birbirine bağlanabiliyor. Sürücü arka arkaya birkaç kez yüksek bir çıkış talep ederse, valfler bataryanın soğutma devresini klima sisteminin soğutucu akışkan devresiyle birleştiriyor. Soğutucu akışkan devresi ayrıca hızlı DC şarjı sırasında pili 50 santigrat dereceye kadar soğutmaya yardımcı oluyor.

Yüksek voltaj bileşenlerinin atık ısısıyla iç mekanı ısıtan bir ısı pompası, e-tron GT’nin standart bir özelliği. Özellikle kışın termoelektrik ısıtma elemanının yerini aldığında, iklim kontrolünün neden olduğu menzil kaybını önemli ölçüde azaltabiliyor. Müşteriler, myAudi uygulamasını kullanarak iç mekanın giriş öncesi iklim kontrolünü ve şarjı akıllı telefonlarından yönetebiliyor. E-tron GT, isteğe bağlı olarak, dış aynaları ve arka camı da içeren lüks bir termal klima sistemi ile donatılmış.

11 ile 270 kW arası: AC ve DC şarj

E-tron GT modellerinde şarj bağlantı noktaları her iki ön tekerleğin arkasında bulunuyor. Her iki tarafta da alternatif akım (AC) için bağlantılar yer alıyor ve ayrıca sağ tarafta doğru akım (DC) için bir bağlantı bulunuyor. Standart olarak iki şarj kablosu kullanılabiliyor. Bağlantı için ev tipi duvar kutusu dahil AC şarj noktalarında kullanım için bir Tip 2, Mod 3 ve bir kontrol ünitesi ile Tip 2, bir ev tipi ve endüstriyel fiş yer alıyor. 

Akıllı şarj sistemi de bir seçenek olarak sunuluyor ve hem myAudi uygulaması üzerinden şarj kontrolünü hem de işlev güncellemelerini etkinleştiriyor. Uygun bir ev enerji yönetim sistemi ile bağlantılı olarak, aynı zamanda maliyet açısından optimize edilmiş şarjı kolaylaştırıyor ve değişken bir elektrik oranı altında elektriğin daha ucuz olduğu durumlarda sistemi devreye alıyor.

E-tron GT, standart olarak 11 kW AC’ye kadar şarj edebiliyor, yani boş bir pil gece boyunca yenilenebiliyor. Şarj kapasitesini 22 kW’a kadar artıran isteğe bağlı bir yerleşik şarj cihazı, piyasaya sürüldükten kısa bir süre sonra satışa sunulacak. Yeterince güçlü bir DC terminalinde, elektrikli coupé, 270 kW’a kadar en yüksek şarj kapasitesine ulaşarak, sadece beş dakikadan biraz fazla bir sürede 100 km’ye kadar bir yolculuk için yeterli şarja izin veriyor. İdeal koşullarda yüzde 5’den yüzde 80’e kadar doluluk için yüksek hızlı şarj süresi 23 dakika olacak.

NEDC döngüsünde, Audi e-tron GT quattro, 100 km’de ortalama 19,6–18,8 kWh, RS modeli ise 20,2–19,3 kWh tüketiyor. Bu sayede Audi e-tron GT quattro 474 km, RS versiyonu ise 450 km menzile sahip oluyor.

Süspansiyon

Büyük ölçüde alüminyumdan oluşan standart süspansiyon, e-tron GT quattro giriş seviyesinde yer alıyor ve çift salıncak konfigürasyonu ve elektronik uyarlanabilir sönümleme özelliğine sahip. E-tron GT Vorsprung ve RS e-tron GT’nin tüm çeşitleri, isteğe bağlı olarak bir paketin parçası olarak e-tron GT için de temin edilebilen uyarlanabilir havalı süspansiyona sahip. Üç odacıklı sistemi, gövdeyi standart ayarından 22 milimetreye kadar indirebiliyor ve 20 milimetreye kadar yükseltebiliyor.

Verimlilik (efficiency) modunda, gövde, hava akışı açısından düşük seviyede konumlandırılıyor ve en yüksek hız 140 km/s ile sınırlandırılıyor. Dinamik modda, süspansiyon, her bir yaydaki odacıkların sürüş durumuna uyacak şekilde ayrı ayrı etkinleştirilip devre dışı bırakılabilmesi ve elektrikli dört tekerlekten çekiş sisteminden tam olarak yararlanılması amacıyla optimum uyum sağlıyor. Süspansiyon sistemi merkezi bir kontrol ünitesi ve elektronik şasi platformu (ECP) tarafından yönetiliyor.

Audi e-tron GT standart olarak, çekişi ve dengeyi daha da optimize eden, yük değişim reaksiyonlarını azaltan ve küçük frenler yoluyla hassasiyeti artıran kendinden kilitlemeli bir merkez diferansiyel ile donatılmış.

RS e-tron GT modellerinde ayrıca, tamamen değişken bir şekilde çalıştırılabilen ve yüzde sıfırdan yüzde 100’e kadar uzanan bir kilitleme aralığına sahip, çok plakalı bir kavramaya dayanan düzenlenmiş bir arka aks diferansiyel kilidi bulunuyor. Sistem özellikle kaygan yol yüzeylerinde ve Elektronik Stabilizasyon Kontrolü’nün (ESC) her bir tekerleği büyük bir hassasiyetle frenlemesine izin vermek için kullanılıyor.

Düşük hızda manevra kabiliyetine ve yüksek hızda çalışma sırasında maksimum dengeye yardımcı olmak için dört tekerlekten yönlendirme, e-tron GT Vorsprung’a ve tüm RS e-tron GT modellerinde standart olarak yer alıyor. 50 km/s hıza kadar arka tekerlekler virajda maksimum 2,8 derece açıyla ters yönde hareket ediyor, bu hızın üzerinde ise ön tekerleklerle aynı yönde hafifçe dönüyor.

İki modeldeki frenler arasında da farklılıklar var. Çelik diskler, e-tron GT ve e-tron GT Vorsprung’da hızı düzenlerken, RS modellerinde fren performansını artıran ve aşınmayı ve dolayısıyla fren tozunu azaltan tungsten kaplamalı dökme demir diskler bulunuyor. On pistonlu sabit kaliperler, ön akstaki diskleri kavrıyor. Özellikle hafif, güçlü ve dayanıklı karbon fiber seramik fren diskleri, RS modellerinde opsiyonel olarak sunuluyor.

Sürüş destek sistemleri

Çok sayıda sürüş destek sistemi, Audi e-tron GT ve RS e-tron GT için standart veya isteğe bağlı olarak mevcut. Modellerde şeritten ayrılma uyarı sistemi, Pre Sense gibi sistemler standart olarak yer alıyor. Araçlarda adaptif seyir asistanı, kavşak asistanı, park yardımı, gece görüş asistanı, head-up display ve çevre görüş kameraları gibi diğer önemli teknolojiler de bulunuyor.

Yeni bir sürüş yardımı özelliği, park yardımı paketinin bir parçasını oluşturan uzaktan park yardımı plus özelliği. Sürücünün, araca binmesine gerek kalmadan, sadece bir düğmeye basarak Audi e-tron GT’nin paralel veya bölmeli bir park alanına girip çıkmasını sağlamak mümkün. İşlem dışarıdan bir akıllı telefondaki myAudi uygulaması üzerinden etkinleştirilebiliyor ve denetlenebiliyor. Bunun için uygulamada ilgili düüme yardımıyla aracı park ettirmek mümkün ancak sürücü her zaman manevra sırasınd aoluşabilecek durumlardan sorumlu olacak.

Akıllı fabrika

e-tron GT, Audi’nin Almanya’da Neckarsulm’daki Audi Böllinger Höfe tesisinde üretilen ilk tam elektrikli otomobili. Küçük seri üretim tesisi dijital süreçler ve akıllı teknolojilerle desteklenirken, kapasitesi de genişletildi. E-tron GT’nin üretimi, herhangi bir fiziksel prototip olmadan tasarlandı.

E-tron GT, Audi R8 yüksek performanslı spor otomobil ile montaj hattını paylaşıyor. Böllinger Höfe’de Audi e-tron GT ve RS e-tron GT’nin üretimi net sıfır karbon ayak izine sahip ve tüm Neckarsulm sahası ile ortak olarak, birleşik bir ısı ve güç ile yüzde 100 eko-elektrik kullanılarak gerçekleştiriliyor.

Böllinger Höfe’deki üretim, kağıt ve ambalaj kullanımını ortadan kaldırıyor ve kapalı devre sistemleri kullanıyor. Örneğin pres atölyesinde biriken alüminyum levha atıkları tedarikçiye iade ediliyor, burada yenileniyor ve daha sonra Audi’de tekrar kullanılıyor. Audi ayrıca plastik geri dönüşümü için bir pilot proje başlatmış durumda. Plastik atıklar liflere dönüştürülüyor ve bu filamentler daha sonra üretim süreci için teknik yardımcılar üretmek için 3D yazıcılarda kullanılıyor.

Audi e-tron GT ve RS e-tron GT için Almanya’da sipariş alınmaya başlarken, İngiltere ise fiyat açıklayan ilk ülke oldu. Buna göre e-tron GT İngiltere’de 79 bin 900 pound, RS e-tron GT ise 110 bin 950 pounddan başlayan fiyatlarla satışa sunulacak.

Written by admin

Lexus’dan yeni marka vizyonu için yeni konsept

Honda Civic Type R segment lideri oldu